Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

2. Jaką długości mają rurki i systemy neonowe?
Rurka neonowa (szkło przed formowaniem) najczęściej ma długość ok. 1,5 m chociaż spotyka się czasami u niektórych producentów rurki krótsze (o długości 1,2 m) lub dłuższe (o długości 3 m). Dlatego też najczęściej wykonuje się systemy neonowe o długości ok. 1,5 mb, ponieważ wykorzystują one maksymalnie materiał, można je szybko wykonać (nie wymagają łączenia) i są wygodne do transportowania. Możliwe jest produkowanie dłuższych systemów (rurki neonowe są wtedy spawane), ale wadą takiego rozwiązania jest widoczne połączenie, które pozostawia widoczny ślad (szczególnie widoczny przy rurkach fabrycznie luminoforowanych), które dodatkowo osłabia rurkę zwiększając prawdopodobieństwo pęknięcia. Krótsze niż ok. 1,5 mb systemy neonowe wykonuje się jednynie wtedy gdy wymaga tego projekt, ponieważ zwiększają one cenę całego neonu. Rurka poniżej 0,75 mb liczona jest jak system o długości 0,75 mb ponieważ wymaga takiej samej pracy oraz zwiększa się ilość transformatorów/zasilaczy potrzebnych do zasilenia neonu.

3. Jak formuje się neon?
Rurka neonowa wyginana jest ręcznie przez formowacza w płomieniu ognia wytwarzanego przez palnik gazowy. Do poszczególnych operacji związanych z tworzeniem neonu używa się różnych typów palników.

4. Co to jest "system neonowy"?
Systemem neonowym nazywamy pojedynczy odcinek uformowanej rurki neonowej, która obustronnie zakończona jest elektrodami. System neonowy może tworzyć całą literę/znak neonu, być jej fragmentem lub tworzyć kilka liter/znaków. Wpływ na to ma wielkość oraz projekt neonu. Jeżeli długość rurki tworzącej daną literę/znak jest mniejsza niż 1,5 mb to litery/znaki najczęściej łączy się ze sobą. Natomiast gdy litera/znak ma długość większą niż 1,5-2 mb to dzieli się ją na kilka systemów.

5. Jakie mogą być rodzaje (kolory) neonów?
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje rurek neonowych: przezroczyste (różnogatunkowe: sodowe, ołowiowe, żaroodporne, itp.) oraz kolorowe (w kilkunastu barwach zarówno przejrzystych jak i matowych). Zarówno jeden jak i drugi rodzaj rurek najczęściej neony wewnętrznie pokrywa się luminoforem (najlepiej widocznym w przypadku szkła przezroczystego dzięki, któremu zyskuje ono - gdy nie świeci - barwę mlecznobiałą).

6. W jaki sposób otrzymuje się różne kolory światła neonowego?
Początkowym źródłem koloru jest wypełniający rurkę neonową gaz szlachetny, który wytwarza światło pod wpływem przepływającego prądu. Najpopularniejszymi gazami stosowanymi do napełniania neonów są neon (Ne) i mieszanka Argon/Neon (Ar/Ne). Czysty neon wytwarza światło pomarańczowoczerwone natomiast argon emituje światło o barwie bladoniebieskiej. Dla zwiększenia intensywności światła do rurek neonowych wypełnionych argonem dodaje się śladowe ilości rtęci.

Stosowanie jedynie szkła przezroczystego (SERIA 100) pozwala na uzyskanie dwóch barw światła (neon - czerwień, argon - błękit). Dla uzyskania większej liczby kolorów wnętrza rurek przezroczystych pokrywa się luminoforem (SERIA 300), który w połączeniu ze światłem argonu lub neonu pozwala na uzyskanie większej gamy barw. Do produkcji neonów stosuje się również rurki neonowe wykonane z kolorowego szkła (SERIA 200). Zaletą tego rozwiązania jest to, że neon nie emitujący światła (nie podłączony do prądu) ma również atrakcyjny wygląd. Należy pamiętać jednak o tym, że zastosowanie koloru szkła o odmiennej barwie niż kolor światła wytwarzanego przez gaz (neon - czerwień, argon - błękit) wywołuje zjawisko mieszania barw (np.: żółte szkło w połączeniu z argonem świeci na zielono). Dla uzyskania większej ilości barw wnętrza rurek wykonanych z kolorowego szkła (podobnie jak w przypadku szkła przezroczystego) pokrywa się luminoforem. W wyniku tego procesu następuje potrójne mieszanie barw: szkła, gazu i luminoforu (SERIA 400). To rozwiązanie pozwala na uzyskanie największej gamy kolorystycznej. SERIA 500 jest serią rurek pokrytych specjalnym luminoforem przeznaczonym do najbardziej optymalnego podświtlania plexi.

7. Co to jest "luminofor"?
Luminofor to substancja chemiczna (w postaci drobnoziarnistego proszku), której głównym składnikiem są związki fosforu. W zależności od rodzaju, emituje on różne barwy światła pod wpływem uderzających elektronów wytarzanych przez gaz szlachetny. W większości przypadków nieświecący luminofor ma kolor biały, ale spotyka się też luminofory w kolorze żółtym, zielonym oraz błękitnym. Rurki neonowe pokrywa się wewnętrznie luminoforami automatycznie (w fabrykach rurek neonowego) lub ręcznie.

8. W jaki sposób powstaje w neonie światło?
Prąd elektryczny przepływając przez rurkę neonową napełnioną gazem szlachetnym, bombarduje atomy gazu wytrącając je tym samym z ich orbit. Elektrony uderzając o siebie zmieniają kierunek swojego ruchu i trafiają z powrotem na orbity. Podczas powtórnego połączenia wytwarzana jest energia emitowana w postaci światła.

9. W jaki sposób można kształtować elektrody?
Elektrody dopasowane są do średnicy rurki neonowej oraz gazu szlachetnego. Zazwyczaj mają one średnice zgodną z średnicą rurki i dwa rodzaje długości w każdym typie (krótka i długa). Elektrody zbudowane są z metalowego rdzenia o długości kilku centymetrów i szklanego płaszcza, który łączony jest z rurką neonową. Płaszcze elektrod krótkich są niewiele dłuższe od długości rdzenia (dlatego nie daje się ich formować) i nadają się tylko do bezpośredniego łączenia z rurką (ukształtowanie proste - przedłużenie rurki i ukształtowanie prostopadłe). Płaszcze elektrody długich można wyginać w wielu płaszczyznach dzięki czemu możliwe jest tzw. podwijanie elektrod, czyli zawracanie elektrod w stosunku do rurki neonowej. Oprócz kształtowania elektrod w poziomie, elektrody wygina się również w płaszczyźnie pionowej (do góry, do dołu i na bok), uzyskując tym samych ostateczne kombinacje (prostopadle do góry, prostopadle do dołu, podwinięta do góry, podwinięta do dołu, itd.).

10. Jaki jest najlepszy sposób kształtowania elektrod?
Najbardziej uniwersalną metodą kształtowania elektrod jest ich podwinięcie (zwykle do dołu). Ułatwia ono montaż rurki neonowej (nie trzeba robić dokładnych i dużych otworów przelotowych przez podkład), nie zwiększa ryzyka uszkodzenia rurki przymocowanej do mało stabilnego podkładu (łamanie elektrod w otworach montażowych) i minimalizuje ryzyko przebić elektrycznych przy podkładach z metalu (np.: blacha). Wadą tego rozwiązania jest natomiast wygląd całego neonu (elektrody są widoczne). Dlatego też rozwiązanie to stosuje się najczęściej w przypadku średnich i dużych reklam, gdzie elektrody nie są bardzo widoczne. W przypadku małych reklam stosuje się zwykle ukształtowanie prostopadłe, bo daje ono możliwość ukrycia wszystkich połączeń pod płaszczyzną montażowa.

11. Co to są "odsadki"?
Odsadkami nazywamy zawrócenia rurki neonowej w stosunku do kierunku prowadzenia niezbędne w przypadku zachowania ciągłości systemu neonowego. Stosuje się je w przypadku niektórych małych liter/znaków oraz ich łączenia ze sobą. Dzięki odsadkom minimalizuje się koszty produkcji i napięcie wymagane do zasilenia neonu. Odsadki prowadzić można w trzech płaszczyznach (do dołu, do góry, na bok) i zazwyczaj jest to zgodne z płaszczyzną kształtowania elektrod.

12. Dlaczego prawidłowa produkcja rurki neonowej trwa minimum kilka dni?
Produkcja rurki neonowej składa się z kilku etapów: projektowania, formowania, luminoforowania, wtapiania elektrod, pompowania oraz wyżarzania. Wszystkie oprócz ostatniej trwają krótko (maksymalnie kilka godziny przy ciągłości produkcyjnej). Jedynie wyżarzanie (proces dopalania rurek neonowych na odpowiednich transformatorach) trwać powinno ok. 100 godzin. Proces ten ma na celu osiągnięcie pełnej intensywności świecenia i znalezienie wszelkich wad produkcyjnych, które tylko w ten sposób mogą być wykryte (naprężenia szkła, mikropęknięcia).

13. Jakie kolory neonów są najbardziej czytelne i widoczne?
Według praw optyki, które odnoszą się również do rurek neonowych największy zakres widzialności ma światło w kolorze białym (100%), a najmniejszą (0%) światło w kolorze czarnym, które w praktyce nie istnieje. Barwy pośrednie mieszczą się w zakresie wyznaczonym przez barwy białą i czarną przy zachowaniu logicznej zasady, że czym ciemniejsza barwa, tym mniej widoczne światło. Najczęściej stosowane barwy pośrednie można więc ułożyć w następującym szeregu (od najjaśniejszej do najciemniejszej): żółty, pomarańczowy, czerwony, niebieski, zielony. Oprócz barwy światła emitowanego przez rurkę neonową ważną kwestią jest również wielkość liter tworzący neonowy napis.

14. Ile można uzyskać kolorów świecenia rurek neonowych?
Nie istnieje praktycznie ograniczenie co do ilości możliwych kolorów świecenia rurek neonowych. Jednak pewne barwy daje się uzyskiwać jedynie przy zastosowaniu określonego typu (serii) rurek neonowych (intensywną barwę żółtą można uzyskać tylko przy zastosowaniu szkła kolorowego z luminoforem). Inne natomiast (czerwona czy niebieska) można uzyskać wszystkimi możliwymi technikami (od SERII 100 do 400). Najmniejszą ilość barw (tylko dwie) uzyskujemy w SERII 100 (szkło przezroczyste bez luminoforu), największą w SERII 400 (szkło kolorowe z luminoforem). Pomimo wielu możliwości uzyskania kolorów w praktyce używane jest tylko kilkanaście barw podstawowych, ponieważ niewielkie różnice kolorystyczne, które występują przy wielu kolorach, nie mają zastosowania w praktyce.

15. Jakie są najpopularniejsze kolory świecenia rurek neonowych?
Najpopularniejszymi kolorami świecenia rurek neonowych są barwy czerwona (SERIA 100 i 400) niebieska (SERIA 400 i 300) - używane do neonów z widoczną rurką neonową oraz kolor biały (SERIA 300) używany do podświetleń liter/znaków przestrzennych. Rzadziej używane są barwy żółta (SERIA 400) i zielona (SERIA 400 i 300).

16. Jaka jest temperatura pracy rurek neonowych?
Rurki neonowe podczas pracy (w zależności od średnicy, gazu szlachetnego oraz transformatora/zasilacza) rozgrzewają się do temperatury od 40 do 70 0C. Ten zakres raczej nie ma wpływu na konieczność używania specjalnych materiałów mocujących lub podkładowych tj.: tworzywa sztuczne tj.: PCV, PLEXI, STYROD o podwyższonej odporności termicznej.

17. Czy temperatura otoczenia ma wpływ na jaskrawość świecenia neonów?
Temperatura otoczenia ma wpływ na rurki neonowe napełnianych mieszanką gazu  Argon i Neon – Ar/Ne (barwy świecenia tj. biały, żółty, pomarańczowy, różowy, niebieski, turkusowy, fioletowy, zielony). Rurki takie przy temperaturze granicznej od ok. +7C w dół, mogą tracić jaskrawość świecenia lub świecić inną barwą. Efekt ten występuje losowo, najczęściej widoczny jest na końcach rurek  i w środku układu zasilania. Czym niższa temperatura otoczenia tym zwiększa się strata jaskrawości neonu. Problem ten wynika z utraty w tej temperaturze części właściwości chemicznych Argonu i nie podlega roszczeniom gwarancyjnym. Kiedy temperatura otoczenia powraca do stanu wyższego niż +7C (i utrzymuje się minimum przez kilka dni przez całą dobę) rurki odzyskują standardową i jednolitą jaskrawość.

18. Neony - jakie są najczęstsze przyczyny awarii.
Uszkodzenia rurek neonowych mogą mieć charakter mechaniczny, fizyczny i elektryczny. Do mechanicznych zaliczamy uszkodzenia wynikające z nieostrożnego obchodzenia się z rurką neonową skutkujące jej stłuczeniem lub ułamaniem. Do uszkodzeń fizycznych zaliczamy uszkodzenia wynikające z rozprężenia szkła lub mikropęknięć (skutkujących powolnym rozszczelnianiem rurki i co z tym idzie powolną utratą właściwości świetlnych). Do uszkodzeń elektrycznych zaliczamy uszkodzenia elektrod lub całych rurek neonowych wynikających z nieprawidłowego doboru napięcia/natężenia prądu lub uszkodzenia transformatora/zasilacza.

19. Które uszkodzenia rurek neonowych podlegają gwarancji producenta i jak się je stwierdza?
Gwarancji podlegają wszystkie uszkodzenia fizyczne, które rozróżnia się od mechanicznych na podstawie obserwacji struktury szkła w miejscu pęknięcia (rurki o uszkodzeniach mechanicznych mają nierówne krawędzie) oraz na podstawie obserwacji powłoki luminoforu (jeżeli występuje) w miejscu uszkodzenia. Luminofor w rurkach uszkodzonych mechanicznych, które powodują gwałtowne zmiany ciśnienia wewnątrz rurki, zostaje oderwany od ścianek rurki w miejscu uszkodzenia. W rurkach uszkodzonych fizycznie (rozprężenie szkła), proces wyrównywania ciśnień trwa dłużej i dlatego mają one nienaruszoną strukturę luminoforu w miejscu pęknięcia. Uszkodzenia elektryczne rozpatrywane są indywidualnie i zależą od tego czy transformator/zasilacz dostarczany był przez producenta rurek i czy podłączenia elektryczne wykonane były zgodnie z dołączonym schematem i instrukcjami.

kliknij zdjęcie, aby powiększyć i przeczytać opisy

20. Czy wewnątrz rurek neonowych mogą występować ciemne plamki?
Ciemne plamki mogą występować w rurkach neonowych napełnianych mieszanką Argon/Neon (Ar/Ne) gdzie znajdują się śladowe ilości rtęci niezbędnej do uzyskania odpowiedniej jaskrawości świecenia. Rtęć przy świeceniu rurki (jej rozgrzaniu) przechodzi w stan lotny i może osadzać się w losowych miejscach, które z czasem mogą ulegać zmianie. Aby wyeliminować zabrudzenie, które osadziło się w widocznym punkcie, rurkę można w tym miejscu rozgrzać (np.: za pomocą dmuchawy ciepłego powietrza), aby przemieścić rtęć w inne miejsce. Plamki rtęciowe nie podlegają gwarancji producenta.

21. Jak widoczne są przewody w.n. prowadzone bezpośrednio na ścianie?

Przewody wysokiego napięcia wykorzystywane do połączeń między systemami neonowymi oraz doprowadzające napięcie do transformatorów/zasilaczy w.n. mają zazwyczaj grubość ok. 6 mm i występują w trzech kolorach: przezroczysto-białym, białym oraz czarnym. Wymuszony przez szeregowe połączenie sposób prowadzenia przewodów, ich znaczna grubość oraz ograniczona kolorystyka (brak możliwości malowania) powoduje, że ich montaż bezpośrednio na ścianie nie jest zazwyczaj uważany za estetyczny (panująca obecnie moda na industrialne wykończenia wnętrz zmienia to podejście). Dlatego też, jeżeli w neonie nie jest planowany podkład montażowy (pod którym ukrywane są przewody w.n.) kable można ukryć w ścianie na etapie budowy lub remontu. Wymaga to wykonania w ścianie bruzd, ułożenia przewodów ściśle wg dostarczonego szablonu (najlepiej w peszlach instalacyjnych) i zatynkowanie. Możliwe jest również (jeżeli ściana po drugiej stronie miejsca montażowego na to pozwala) wykonanie przebić i prowadzenia przewodów np: w pomieszczeniu technicznym.